بهینهسازی و بررسی تجزیه زیستی آلودگی نفتی بوسیله باکتری نفت خوار (مطالعه موردی: خاک اطراف پالایشگاه نفت شهرستان ری)

آلودگی خاک و منابع آب زیرزمینی توسط ترکیبات نفتی، واجد اثرات منفی زیستمحیطی متنوعی است. در کشوری نفتخیز مثل ایران، آلودگی خاک با ترکیبات نفتی موضوعی جدیدی نیست و از بدو شناسایی و استحصال نفت از سده گذشته، این مشکل ایجاد شده که متاسفانه هیچگاه جدی تلقی نشده تا جایی که این انباشتآلودگی به مرور زمان باعث بروز اختلال و دگرگونی در شرایط تعادلی و متعارف منابع پایه، به ویژه خاک و آب، افت تولید و بحرانهای زیست محیطی شده است. همین امر، ضرورت اعمال روشهای کارآمد برای پاکسازی آلودگی، لیکن سازگار با محیطزیست و مناسب هر منطقه را اجتنابناپذیر میسازد. زیستپالایی از جمله روشهای است که از ارگانیسم های زنده جهت حذف یا سمزدایی آلایندههای زیستمحیطی استفاده میشود و بدلیل سازگاری با زیست بوم، سرعت بخشیدن به روند تجزیه ، امکان استفاده همزمان با روشهای فیزیکی و شیمیایی، مقرون به صرفه بودن و تجزیه آلایندههای هیدروکربنی به مواد غیر سمی مثل آب و دی اکسیدکربن، از مهمترین راهکارهای مدیریتی بهشمار میروند. هدف از این پژوهش بررسی شرایط بهینه جهت تحریک میکرواورگانیسمهای بومی خاک به منظور تجزیه کل هیدروکربنهای نفتی، واکنش باکتریها در شرایط متفاوت اعمال شده، روشهای تجزیه زیستی و نرخ یا روند تغییر میزان آلودگی هیدروکربنی با زمان بوده است. بدین منظور از خاک آلوده نفتی اطراف پالایشگاه ری با میزان کل آلاینده هیدروکربنی 38 درصد استفاده و 13 تیمار از جمله کودهای شیمیایی، حیوانی، خاکاره و تلقیح کمپلکسی از باکتریهای باسیلوس سابتیلیس، باسیلوس مگاتریوم، سودوموناس پوتیدا در طی 13 زمان (هر دوهفته) بر این خاک اعمال شد. نتایج نشان داد، با گذشت زمان تیمارهای باکتری + خاکاره و باکتری به ترتیب بیشترین تاثیر را در کاهش کل هیدروکربنهای نفتی، افزایش تنفس میکروبی و جمعیت باکتریایی خاک مورد داشتند. و تیمار خاک خشک (بدون هیچگونه مواد افزودنی به جز هوادهی)، کمترین تأثیر را در کاهش کل هیدروکربن نفتی، تیمارهای حاوی کودهای شیمیایی نیز کمترین تأثیر را در تنفس میکربی و جمعیت باکتریایی خاک داشتند.